Merkezi dışarıda olan ve internet üzerinden alım satım yapan, ürünlerini alanlara değil de -belli sayıda- başkalarına da aldıranlara prim veren bir şirketle çalışan birçok insanımızın olduğu ortaya çıktı.
Bu konu bana ilk sorulduğunda şu cevabı vermiştim:
1. …Satılan mal helal mal ise -ki, soruda yapılan açıklamada doğal ve yararlı ürünler olduğu söyleniyor-
2. Ticarete faiz ve hile karışmıyorsa;
3. İsrafı ve lüks tüketimi teşvik etmiyorsa
Bu alım satım ve buna aracılık etmek caiz, aracılıktan alınan para (prim) helal olur.
Bu, şartlı olarak “caizdir” ifadem üzerine bir vatandaş, “sizin caiz olması için ileri sürdüğünüz şartlar şu şu sebeplerle gerçekleşmiyor” mealinde bir mektup yazdı, onu da olduğu gibi köşemde yayımladım ve “bu açıklamaya göre caiz olmaz” dedim.
Bunun üzerine “Seni mahkemeye vermeleri için şirketin avukatlarına duyuru yaptım” şeklinde sert olanlardan tutun da farklı açıklamalar yapan diğerlerine kadar birçok mektup aldım ve mektuplar devam ediyor.
En son aldığım mektup da şudur:
“Merhaba Değerli Hocam,
Öncelikle ilginize teşekkür ederek başlamak istiyorum. Size mail attığımdan bu yana her gün her internetin başına geçtiğimde cevabınızı bekledim, çünkü vereceğiniz cevaba göre bu işe devam edip etmeyeceğime karar vereceğim.
Sorularınızın cevapları ise; bu ürünler lükstür ve ihtiyacımız olduğu halde değil, itiyacımız olmadığı halde sisteme üye olmak amacıyla alıyoruz ve o ürünü satmak amacıyla değil, kullanmak amacıyla alıyoruz, tabii isteyen satabilir, (o fiyata alıcı bulabilirse) ama kendi sattığı ürün kişiyi firmaya üye yapmaz ancak kişi firmadan yeni bir ürün satın alarak üye olabilir. Ama amaç ürünü satmak için değildir, çünkü kişinin bu işi yapabilmesi ve yeni üyeler bulabilmesi için sisteme önce üye olması gerekir, üye olabilmesi için ise bir ürün almak zorundadır, firmadan ürün almadan üye olamayacağı gibi yeni üyeler de getirememektedir.
Bu konularla alakalı şunları da belirtmek istiyorum Hocam; Sisteme üye olan kişiler genelde orta sınıf insanlardır, yani para kazanmak zengin olmak isteyen kişilerdir, o ürünlere ihtiyacı yoktur, çünkü bu insanlar, el yapımı fiyatı 1000 TL civarında olan saatler, lüks mücevherlere veya tatil paketlerine ihtiyaç duymamaktadır.”
Ben de sitelerine girdim ve ürünleri gözden geçirdim.
Bu bilgilerin ışığı altında caiz olma şartlarının gerçekleşmediği kanaatine vardım. Ne demiştik:
1. Satılan mal helal mal ise -ki, soruda yapılan açıklamada doğal ve yararlı ürünler olduğu söyleniyor-
2. Ticarete faiz ve hile karışmıyorsa;
3. İsrafı ve lüks tüketimi teşvik etmiyorsa.
Bu şartlar gerçekleşmiyor; çünkü:
Bu ticaret zinciri a) insanları, para kazanma vaadi ile alım satıma tahrik ediyor (bir çeşit aldatma var), b) ürüne ihtiyacı olmayan kimselere, para kazanma ihtimali olmasa asla almayacağı yabancı malları aldırtıyor, c) zincire katılanların çoğuna göre lüks ve israf olan harcamayı teşvik ediyor, d) ülkemizin parasının gerekli/zorunlu olmadığı halde yabancılara akmasına sebep oluyor.
Bu gerekçelerle bu ticarete katılmanın caiz olmadığını tekrar ifade ediyorum.
(HAYRETTİN KARAMAN)
Filed under: общий/genel/general | Leave a comment »
Mürsel ETHEM 